نگاهی انتقادی به شیوۀ شاعری رشیدالدین وطواط

نویسندگان

  • سارا سعیدی پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • محمد احمدی پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده مقاله:

رشیدالدین وطواط از جمله قصیده‌سرایان قرن ششم هجری است که تبحر خاصی در به‌کارگیری صناعات ادبی داشته و شعر گفتن برای او ابزاری برای به نمایش درآوردن مهارت‌های بلاغی بوده است. شعر او در میان محققان معاصر چندان مقبولیت نیافته‌ و اغلب کسانی که در حوزة آثار کلاسیک فارسی تحقیق کرده‌اند بیشتر کتاب حدائق‌السحر و دیدگاه‌های انتقادی وطواط در این کتاب را مدنظر داشته‌اند و به شعر و شرح حال او نپرداخته‌اند. در این تحقیق به روش تحلیلی و توصیفی با توجه به  منظومه فکری و فرهنگی شعر وطواط، نقاط ضعف و قوّت شعر و دلایل عدم مقبولیت آن و نیز بدعت‌ها و بدایع شعر او و نیز جایگاه اشعار او در گسترۀ شعر فارسی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. حاصل پژوهش نشان می دهد هرچند که وطواط  توانایی به‌کار‌گیری هر نوع و هر قسم و یا از هر پایه و درجه الفاظ و عباراتی را که می خواست در شعر داشت، امّا همین لفظ‌اندیشی، او را از ارائۀ تجربه‌های خالص شاعری دور کرده است. شعر او به غیر از تشبیب‌ها، تا حدودی غزل‌ها و تخلص‌های خاص او چیزی به سنت شعر فارسی نیفزوده است. اشعار وطواط نمونة بارز دور شدن از شعر حقیقی و در عوض حرکت به جانب صنعت‌گرایی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی انتقادی تصحیح دیوان رشیدالدین وطواط

رشیدالدین وطواط از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری است که در دربار خوارزمشاهیان زیسته و غالب قصاید وی در مدح اتسز خوارزمشاه است. سعید نفیسی در سال 1339 دیوان رشیدالدین وطواط را تصحیح و منتشر نمود. کار نفیسی، که تا به امروز یگانه تصحیح موجود از دیوان وطواط محسوب می‎شود، مغتنم و ارزشمند است، اما به سبب دسترسی نداشتن مصحح به اقدم نسخ موجود از این دیوان و شتاب‌زدگی در جمع‌آوری و انتشار آن، خطاهایی ...

متن کامل

نگاهی به محتوای نامه های عربی رشیدالدین وطواط به برجسته ترین دانشمندان روزگار خود

رسائل عربی رشیدالدین و طواط، هم از نظر ساختار - و به دلیل زیبایی و شیوایی انکار ناپذیر نثر عربی او و دقت وسواسی گونه ای که در گزینش و کنار هم نهادن واژه ها و ترتیب جمله ها و عبارت ها و استفاده از آرایه های لفظی دارد -، و هم از نظر محتوا - و به سبب احاطه نامه هایش بر بسیاری از اطلاعات سودمند و دست اول ، و نیز نشان دادن و باز نمودن جنبه های پوشیده ای از شخصیت رشید - در خور آنند که از زوایای گوناگ...

متن کامل

نگاهی به محتوای نامه های عربی رشیدالدین وطواط به برجسته ترین دانشمندان روزگار خود

رسائل عربی رشیدالدین و طواط، هم از نظر ساختار - و به دلیل زیبایی و شیوایی انکار ناپذیر نثر عربی او و دقت وسواسی گونه ای که در گزینش و کنار هم نهادن واژه ها و ترتیب جمله ها و عبارت ها و استفاده از آرایه های لفظی دارد -، و هم از نظر محتوا - و به سبب احاطه نامه هایش بر بسیاری از اطلاعات سودمند و دست اول ، و نیز نشان دادن و باز نمودن جنبه های پوشیده ای از شخصیت رشید - در خور آنند که از زوایای گوناگ...

متن کامل

تحلیل رتوریکی ابیاتی از رشیدالدین وطواط بر اساس روش کندی

نقد رتوریکی در چند دهۀ اخیر به­عنوان شیوه‌ای برای ارزیابی نامه‌های کتاب مقدس شناخته شده است. از منظر این منتقدان، نویسندگان کتاب مقدس در نگارش نامه‌ها (نامه به عبرانیان، نامه به غلاطیان) از اصول خطابه‌ یا از دستورالعمل‌های تجویزی معلمان خطابه در غرب باستان پیروی کرده‌اند، در نتیجه نقد رتوریکی (نقدی که بر پایۀ اصول خطابه شکل گرفته است) رویکردی است که می‌تواند به شناخت بهتر متن و تجزیه و تحلیل سا...

متن کامل

تصحیح چند بیت عربی از قصاید ملمّع دیوان رشیدالدین وطواط بر پایه کهن‌ترین نسخه موجود

رشیدالدین وطواط یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجری و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربی و فارسی است. تنها تصحیحی که از دیوان این شاعر صورت پذیرفته، تصحیح مرحوم سعید نفیسی است که در آذر ماه 1339 هجری در تهران به زیور چاپ آراسته شد. به دلیل متأخر بودن نسخ در دسترس مصحّح و عدم دسترسی به نسخه‌های قدیم‌تر، بسیاری از ابیات این دیوان، به ویژه ابیات عربی، با تحریفات و تصحیفات ضبط گردیده است. ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 11

صفحات  109- 127

تاریخ انتشار 2017-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023